Eén van de vele voordrachten die ons bijgebleven is na #smaccDUB is deze van Surgeon Commander Kate Prior (@doctorwibble) . Je kan haar voordracht beluisteren via onderstaande link:
Lessons from the Battlefield – Surgeon Commander Kate Prior
Ze had het over de lessen die geleerd zijn vanuit medisch oogpunt tijdens het conflict in Afghanistan waardoor er meer slachtoffers konden overleven van wie men het niet zou verwachten. Deze slachtoffers hadden een zo hoge “Injury Severity Score (ISS)” dat ze statistisch gezien gingen overlijden. Maar waarom overleefde deze zwaargewonden?
Deze lessen kunnen ook wij ook in onze civiele wereld gebruiken en toepassen om al onze patiënten een betere zorg en een grotere overlevingskans te bieden! Of dat nu bij een trauma of een medische aandoening is.
De lessen die zij aanhaalde in haar voordracht:
1. Het ABCDE herschreven naar C – ABCDE;
2. Stop levensbedreigende bloedingen ter plaatse;
3. Breng het hospitaal naar de patiënt;
4. Zorg dat je het meest capabele team hebt;
5. Train hard, fight easy;
6. Je kan niet iedereen redden;
7. Leer uit alle casussen;
1. Het ABCDE herschreven naar C – ABCDE
De gewone aanpak zoals we dit tot nu toe kenden en aangeleerd kregen was aan verbetering toe. Nu doen we eerst de Airway, Breathing, Circulation, Disability en Exposure. We gaan pas van Airway naar Breathing, als de Airway veilig gesteld is.
Maar iemand met een grote levensbedreigende bloeding is overleden voor je de Airway aangepakt hebt. Vandaar dat men nu eerst gaat beginnen om grote levensbedreigende bloedingen te stelpen en dan pas begint aan de Airway en de rest van het algorithme.
Vandaar dus C – ABCDE , met de C van ‘catastrophic haemorrhage’ of zoals sommigen het ook kennen als MARCH.
Massive bleeding
Airway
Respirations
Circulation
Head
Hoe je het ook noemt, welke afkorting je ook gebruikt … begin met levensbedreigende bloedingen te stelpen!
2. Stop de levensbedreigende bloedingen ter plaatse
Als je slachtoffer een levensbedreigende bloeding heeft, is het belang om die bloeding zo snel mogelijk te stoppen. Er moet niet mee gewacht worden tot je in een ziekenhuis bent, door directe druk, tourniquets en hemostatisch middelen.
Zorg dat je de tourniquets onmiddellijk bij hebt. Steek ze niet in één of andere uitstaptas die je nog eerst moet gaan zoeken. Je hebt dat middel onmiddellijk nodig, niet een minuut later.
Best is om ze simpelweg op de “man” te dragen.
Militairen in Afghanistan dragen 3 tourniquets op hun. Ze zijn tevens getraind om de tourniquets op hun eigen te gebruiken als ook op hun teamgenoten. Zorg dat je een opleiding hebt om een tourniquet aan te leggen en train regelmatig!
Gebruik ook hemostatisch verband en weet hoe dit te gebruiken. Sommige levensbedreigende bloedingen zitten op plaatsen waar je geen tourniquet kunt plaatsen. Directe druk is dan soms niet genoeg. Hemostatisch gaas is dan levensreddend!
3. Breng het hospitaal naar de patiënt
Door het bieden van geavanceerde interventies verhoogt de overlevingskans van je patiënt.
Zaken zoals intraossale toegang, rapid sequence induction (RSI), thoracotomie, doorgedreven pijnstilling, tranexamic acid (TXA), prehospitaal bloedtransfusie, …
4. Zorg dat je het meest capabele team hebt
In Afghanistan had je twee teams dat slachtoffers binnenbracht, MERT en pedro’s.
MERT = een medisch team van het Britse leger bestaande uit een dokter, een spoedgevallenverpleegkundige en 2 paramedics
Pedro’s = zijn de parajumpers van het Amerikaanse leger. Dit zijn elite soldaten die naast paramedic, ook duiker; vrije val specialist; … zijn
Uit onderzoek is gebleken dat de slachtoffers met de zwaarste verwondingen de meeste overlevingskans hadden bij het MERT dan de pedro’s.
Een team dat gespecialiseerd is in medische interventies zal een hogere overlevingskans bieden aan patiënten, dan een team dat van vele markten thuis is.
Het hangt er ook vanaf wat de hoofdopdracht is van dat team. Dit zien we ook in de literatuur terug komen bij de “Tactical Emergency Medical Support (TEMS)” teams bij speciale eenheden van de politie. Waar er meer en meer gezegd wordt om voor het medische paramedics of verpleegkundigen toe te voegen aan het team ipv een agent op te leiden om doorgedreven medische zorgen te geven.
5. Train hard, fight easy
Je kunt niet ineens een heel capabel team hebben. Ze moeten leren als een team samen te werken.
Dit heeft tijd nodig, vergt een hoop training en (realistische) simulaties. Je moet je technieken perfect kennen, je moet je uitrusting door en door kennen, je moet elkaar kennen, … En ja, dit kost ook geld …
Maar je op alles voorbereiden kan niet.
6. Je kan niet iedereen redden
Soms kunnen we ondanks alles niet iedereen redden. Ook al doe je je best, soms zijn de verwondingen of is de medische aandoening zo erg dat je therapie niet helpt.
Zorg dat je jezelf tijd geeft, dat je er bent voor je team, probeer het een plaats te geven.
7. Leer uit alle casussen
Door uit alle casussen te leren zijn de overlevingskansen van zwaar gewonden in Afghanistan jaar na jaar verhoogd.
Ditzelfde kunnen we ook doen in onze civiele wereld, als we maar leren en bijsturen. Wat ging goed? Wat kon beter? Waar moeten we bijsturen? Waar moeten we meer op trainen?
Enkel zo word je telkens beter en beter zodat je volgende patiënten er baat bij hebben.
